BAG-beheerder

Het leven van een BAG-beheerder…

… kan eenzaam zijn. In den beginne beschouwde menig college van B&W de implementatie van de BAG al als een vervelende verplichting vanuit het ministerie van VROM die even goedkoop als geruisloos moest worden afgewerkt. Voorlichting was er nauwelijks, dus geen mede-ambtenaar die tijdens de opbouwfase begreep wat het nut van de BAG nu precies was, behalve misschien die ene fanatieke WOZ-medewerker. Geo-mensen kon je ook nog wel mee praten. Maar verder stond je als BAG-beheerder vaker dan je lief was het vakgebied te verdedigen. En thuis wist men al helemaal niet wat je in godsnaam aan het uitspoken was op je werk. Als een fantoom dolde de BAG-beheerder door de gangen van het gemeentekantoor. Maar alle gekheid op een stokje: waar staan we nu eigenlijk met het BAG beheer?

Mensen houden van nature niet van verandering. Hoe briljant een uitvinding ook is, “het is toch niet nodig?” De argumentatie, als je die al zo kunt noemen, is dat we het al die jaren ook zonder de betreffende vernieuwing hebben gered, dus waarom zou het nu ineens anders moeten? Nu wil ik de introductie van de BAG allerminst briljant noemen, en zelfs de meest verstokte BAG-beheerder zal toegeven dat er wel wat missers zijn gemaakt, maar de administratie heeft zeker zijn nut. Toch wil het nog steeds niet echt vlotten met de BAG. De administratie zou de spil moeten vormen in het stelsel van basisregistraties, maar zover zijn we nog lang niet. Ook dat zal menig BAG-beheerder beamen. Volgens de planning van het ministerie van I&M zouden in kwartaal 3 en 4 van vorig jaar 88 gemeenten moeten zijn onderworpen aan de BAG beheeraudit. Dit aantal is bepaald niet gehaald, tot zorgen van het departement.

Gemeenten vallen over elkaar heen om te vragen om uitstel voor de beheeraudit. Beperkte tijd en financiële middelen worden als redenen opgegeven. Natuurlijk helpt het niet mee dat gemeenten de laatste jaren met eenzelfde (en in sommige gevallen zelfs krapper) budget hun taken hebben moeten uitbreiden. Het beeld van de slackende ambtenaar is door vergroting van de werkdruk naar mijn mening dan ook grotendeels achterhaald. Toch zet ik mijn vraagtekens bij de massale verzoeken om uitstel van de beheeraudit. Gemeenten hebben de afgelopen jaren namelijk wel degelijk flink wat gelden vrijgemaakt voor het BAG project.

Het probleem zit hem wat mij betreft ergens anders. Het is een combinatie van enerzijds een gebrek aan visie in de managementlaag en anderzijds een ouderwetse top-down mentaliteit die nog steeds heerst binnen de lokale overheid. MT-leden zouden zich wat vaker los kunnen maken van de dagelijkse beslommeringen van taken delegeren en B&W-voorstellen schrijven, en het vizier ook eens richten op het grotere geheel. Zoeken naar nieuwe manieren om de organisatie te verbeteren. Managen is meer dan werkzaamheden doorschuiven; managen betekent een visie neerzetten. Sturing geven aan medewerkers met de inhoudelijke kennis en ervaring om die visie in de praktijk te brengen. Dit gebeurt naar mijn mening te weinig. Het helpt dan ook niet mee dat er doorgaans weinig ruimte is voor ambtenaren om zelf met initiatieven te komen. In plaats daarvan wordt er vooral van boven naar beneden gewerkt: college van B&W → gemeentesecretaris → afdelingshoofd → ambtenaar.

Toekomst van de BAG-beheerder

De BAG brengt vele voordelen met zich mee, maar die moeten dan wel worden opgepakt door de managementlaag. Een beetje consolideren is niet de manier voor het type organisatie dat te maken heeft met permanente reorganisatie. Visionairs moeten opstaan binnen de gemeente en lijn brengen in die wirwar van nieuwe regeltjes en verplichtingen. Wat betreft de BAG kan het MT beginnen met nieuw draagvlak creëren bij de gemeentepolitiek en aansturen op betere binnengemeentelijke samenwerking van ambtenaren. Tot die tijd staat de BAG-beheerder er alleen voor.